Modernisme – Middlebrow – Oproep voor onderzoeksgroep
Modernisme – Middlebrow – Oproep voor onderzoeksgroep
De OSL onderzoekswerkgroep “Modernisme” verzorgde de laatste tien jaar een mede door NWO (Nederland) en FWO (Vlaanderen) gesubsidieerd researchprogramma met meerdaagse symposia, lezingen en werksessies. Als resultaat van deze bijeenkomsten werden vier Nederlandstalige bundels gepubliceerd over het Europese Modernisme, de context ervan en de latere invloeden (verschenen bij Peeters in Leuven en Rozenberg in Amsterdam).
Voorjaar 2013 zal bij Rodopi een Engelstalige publicatie het licht zien met een bijgewerkte keuze uit deze vier bundels waaraan toegevoegd een uitgebreide nieuwe presentatie en plaatsbepaling.
De Onderzoeksgroep Modernisme wil thans graag in nauwe samenwerking met de Vlaamse researchgroep OLITH en de opleiding Culturele Studies in Leuven een nieuwe serie lezingen en werkbijeenkomsten organiseren rond het thema Middlebrow Literature.
Dit thema uit de interbellum-periode trekt tegenwoordig veel aandacht, ook in Nederland, en de Werkgroep wil graag aan deze discussie deelnemen door een specifieke inbreng. Het lijkt erop dat nadere studie van deze teksten namelijk ook nieuw licht kan werpen op het modernisme en de plaats daarvan in de literatuurgeschiedenis. Ook kunnen zo nieuwe interessante vragen worden gesteld betreffende de hedendaagse doelstellingen en principes van de literatuurwetenschap. Naast deze algemene theoretische en historische vragen willen wij ook graag via close reading het concrete materiaal tot zijn recht laten komen.
Het voorstel in deze is om een roman die bij uitstek exemplarisch is voor de middlebrow literatuur, namelijk De madonna van de slaapwagens van Maurice Dekobra (1925), als centrale tekst te nemen en die dan op allerlei verschillende manieren te analyseren, te situeren, of ook theoretisch, filosofisch, psychoanalytisch etc. te bestuderen. Hierbij kan men voor deze ‘kosmopolitische’, veel vertaalde roman met zijn typische kijk op de internationale relaties in het interbellum, natuurlijk ook denken aan de receptie ervan toen en nu, evenals aan de invloed ervan binnen andere culturen. Meer algemene theoretische vragen zullen naar onze mening hier logisch uit voortvloeien.
Geschreven voor een trendy publiek, ademt De madonna van de slaapwagens een exotische sfeer uit in een narratieve setting vol spanning, verrassingen en cliff-hangers, met kleurrijke personages, erotische uit- en instapjes, avontuurlijke reizen in het kielzog van een Jules Verne en een kritische blik naar de wetenschappers uit die tijd. Kortom een heerlijk object van verlangen en studieuze omarming.
De indruk lijkt overigens gerechtvaardigd dat samen met de opkomst van de kritische interesse in middlebrow kunst, Dekobra weer volop in de belangstelling staat (of andersom ?): de Franse pockets verkopen als nooit tevoren; er verschijnt in oktober een nieuwe Engelse vertaling en de Nederlandse versie (Arbeiderspers 1975) zou ook best uit de watten gehaald kunnen worden (wellicht kunnen we daaraan meewerken…).
En het is niet alleen een heerlijke page-turner, er zit ook een heel museum aan culturele en geografische verwijzingen in, terwijl deze “madonna” misschien een knipoog kan geven richting gender-studies (die zo stevig de middlebrow omhelzen).
Naar gelang de invalshoek kan worden uitgegaan van de Franse tekst en/of van vertaalde versies.
Inmiddels heeft in Gent een ‘kick-off’ voor Vlaanderen plaats gevonden waar veel belangstelling bleek te bestaan.
Het programma voorziet vooralsnog in twee symposia en het samenstellen van een bundel waarbij we aan zowel een Nederlandstalige als een Engelstalige/Franstalige editie denken.
Het project zou inhouden :
a. kick-off voor Nederland op een nader te bepalen datum dit najaar
b. met belangstellenden dit plan uitbouwen en materiaal inventariseren – achtergrond aanbieden
c. studiedag 1 (conferentie – colloquium – symposium) in Leuven over het conceptuele kader hierbij (waarbij Dekobra nog niet expliciet aan bod komt):
voorjaar 2013 (tevens presentatie van de bundel Modernism Today redactie Jan Baetens, Otto Boele, Peter Liebregts en Sjef Houppermans)
d. uitwerken van de voorstellen
e. studiedag 2 in Nederland (Leiden) gewijd aan het boek van Dekobra (met als achtergrond de resultaten van studiedag 1); presentatie van voorstellen, opzetjes en eerste versies; najaar 2013
f. voorjaar 2014 inleveren teksten
g. najaar 2014 publicatie
Wij nodigen alle belangstellenden uit zich aan te melden vóór 1 november via e-mail j.m.m.houppermans@hum.leidenuniv.nl zo mogelijk met een indicatie van onderwerp / benadering / interesse ook voor vragen kunt u hiernaar mailen
